Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS): Nhận biết triệu chứng và cách khắc phục hiệu quả
Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) ảnh hưởng đến 80-90% phụ nữ, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu về thể chất và tinh thần. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về PMS, nhận biết các dấu hiệu và tìm ra phương pháp khắc phục hiệu quả, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống trong những ngày "đèn đỏ".
I. Giới thiệu về hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS)
Hội chứng tiền kinh nguyệt (Premenstrual Syndrome - PMS) là một loạt các triệu chứng về những thay đổi, rối loạn tâm sinh lý và hành vi của nữ giới trong khoảng thời gian trước chu kỳ kinh nguyệt [1].
Theo nghiên cứu của các chuyên gia tại Đại học Mekelle, 80-90% phụ nữ mắc hội chứng tiền kinh nguyệt với các mức độ từ rất nhẹ đến rất nặng [2]. Khoảng 20-40% phụ nữ gặp các triệu chứng rối loạn làm hạn chế khả năng tâm thần và sinh lý, trong khi 2,3% gặp triệu chứng nặng gây mất khả năng hoạt động thực sự.
Hiểu rõ về PMS không chỉ giúp phụ nữ nhận biết và đối phó với các triệu chứng tốt hơn mà còn có thể cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống trong suốt chu kỳ kinh nguyệt.
II. Triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt
1. Triệu chứng
Đau bụng tiền kinh nguyệt. Đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của PMS. Nhiều phụ nữ cảm thấy đau âm ỉ hoặc chuột rút ở vùng bụng dưới.
Căng tức ngực: Ngực có thể trở nên nhạy cảm, sưng và đau.
Đau đầu, mệt mỏi: Cảm giác đau đầu, uể oải, mệt mỏi là triệu chứng thường gặp.
Thay đổi cân nặng và cảm giác đầy hơi
Thay đổi tâm trạng: Tâm trạng có thể thay đổi đột ngột, dễ nổi nóng hoặc bực bội hơn bình thường.
Lo âu và trầm cảm: Cảm giác buồn bã, lo lắng hoặc trầm cảm có thể xuất hiện.
Khó tập trung: Khó khăn trong việc tập trung và ghi nhớ thông tin.
Một số triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt thường gặp
2. Thời gian xuất hiện và kéo dài của triệu chứng
Các triệu chứng của PMS thường bắt đầu xuất hiện từ 1-2 tuần trước khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt và sẽ biến mất ngay sau khi kết thúc kỳ kinh [1].
III. Nguyên nhân gây ra hội chứng tiền kinh nguyệt
Mặc dù nguyên nhân chính xác gây ra PMS vẫn chưa được xác định rõ, các nhà khoa học đã chỉ ra một số yếu tố có thể góp phần gây ra tình trạng này:
1. Thay đổi nội tiết tố
Sự thay đổi của nồng độ nội tiết tố nữ như estrogen và progesterone trước khi có kinh nguyệt và giảm đáng kể sau khi bắt đầu ra máu kinh có thể gây nên các dấu hiệu của PMS [3].
2. Sự thay đổi nồng độ Serotonin
Serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh trong não, đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng. Không đủ lượng serotonin có thể góp phần gây trầm cảm tiền kinh nguyệt, mất ngủ, mệt mỏi và thèm ăn.
3. Yếu tố di truyền
Một số nghiên cứu cho thấy PMS có thể có yếu tố di truyền, với phụ nữ có mẹ hoặc chị em gái mắc PMS có nguy cơ cao hơn.
4. Chế độ ăn uống và lối sống
Chế độ ăn uống mất cân bằng, thiếu hụt vitamin và khoáng chất, sử dụng các chất kích thích, đồ uống có cồn, chứa caffein cũng có thể là nguyên nhân khiến cho các triệu chứng PMS trở nên nghiêm trọng hơn.
IV. Cách khắc phục và giảm triệu chứng PMS
1. Thay đổi lối sống
Cải thiện chế độ ngủ, nên ngủ đủ giấc từ 7-8 tiếng/ngày có thể giúp giảm mệt mỏi và cải thiện tâm trạng.
Điều chỉnh chế độ ăn uống, hạn chế muối, đường, caffein và rượu. Tăng cường ăn thực phẩm giàu chất xơ, trái cây và rau quả.
Tập thể dục đều đặn, vận động nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội có thể giúp giảm đau và cải thiện tâm trạng.
Quản lý stress và thư giãn với các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền, hoặc hít thở sâu.
2. Bổ sung dinh dưỡng
Vitamin và khoáng chất cần thiết. Bổ sung canxi, magie, vitamin B6 và vitamin E có thể giúp giảm các triệu chứng PMS [4].
Nên bổ sung các thực phẩm là các loại hạt, cá béo, rau xanh đậm màu, và các loại đậu.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp phụ nữ kiểm soát các triệu chứng của tiền kinh nguyệt
3. Điều trị y tế (khi cần thiết)
Thuốc giảm đau: Các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) có thể giúp giảm đau bụng và đau đầu.
Thuốc chống trầm cảm: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm để giúp cải thiện tâm trạng.
Thuốc tránh thai: Một số loại thuốc tránh thai có thể giúp giảm các triệu chứng PMS bằng cách điều chỉnh hormone [5].
V. Một số sản phẩm hỗ trợ cân bằng nội tiết tố nữ
V. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nên tìm gặp bác sĩ nếu:
Các triệu chứng PMS ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày của bạn.
Bạn nghi ngờ mình mắc rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD), một dạng nghiêm trọng hơn của PMS.
Các biện pháp tự chăm sóc không mang lại hiệu quả sau vài tháng áp dụng.
VII. Kết luận
Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) tác động đến đại đa số phụ nữ, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Tuy nhiên, với sự hiểu biết đúng đắn và các biện pháp phù hợp, hội chứng tiền kinh nguyệt không còn là rào cản đáng kể trong cuộc sống hàng ngày.
Bằng cách kết hợp thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống, tập thể dục đều đặn và chăm sóc sức khỏe tinh thần, nhiều phụ nữ đã thành công trong việc kiểm soát các triệu chứng này. Bạn muốn biết thêm về các sản phẩm hỗ trợ cân bằng nội tiết tố? Đọc ngay bài viết "Top 5 Viên Uống Cân Bằng Nội Tiết Tố Nữ" của chúng tôi!
Tài liệu tham khảo
[1] Sternfeld B, Swindle R, Chawla A, Long S, Kennedy S. Severity of premenstrual symptoms in a health maintenance organization population. Obstetrics & Gynecology 99(6), 1014–1024 (2002).
[2] Bekele FWTaML. Prevalence, impacts and medical managements of premenstrual syndrome among female students: cross-sectional study in college of health sciences, Mekelle University, Mekelle, Northern Ethiopia. BMC Women's Health 14(1), 1–9 (2014).
[3] Bu L, Lai Y, Deng Y, Xiong C, Li F, Li L, Suzuki K, Ma S, Liu C. Negative Mood Is Associated with Diet and Dietary Antioxidants in University Students During the Menstrual Cycle: A Cross-Sectional Study from Guangzhou, China. Antioxidants (Basel). 2019 Dec 26;9(1)
[4] Masoumi, S. Z., Ataollahi, M., & Oshvandi, K. (2016). Effect of Combined Use of Calcium and Vitamin B6 on Premenstrual Syndrome Symptoms: a Randomized Clinical Trial. Journal of caring sciences, 5(1), 67–73.
[5] Kaewrudee, S., Kietpeerakool, C., Pattanittum, P., & Lumbiganon, P. (2018). Vitamin or mineral supplements for premenstrual syndrome. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 2018(1), CD012933.
Đã kiểm duyệt nội dung Tốt nghiệp chuyên ngành Dược lâm sàng, Đại học Y Dược Tp Hồ Chí Minh, có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực dược phẩm.
