Kẽm Có Tác Dụng Gì? Tất tần tật từ A-Z về vai trò của kẽm đối với cơ thể.

Kẽm là một trong những vi chất dinh dưỡng thiết yếu đang đóng vai trò quyết định đối với hệ miễn dịch, sự tăng trưởng, hỗ trợ tiêu hoá, cũng như cải thiện sức khỏe sinh sản ở cả nam và nữ, nhưng nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của nó. Đọc ngay bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về vi chất dinh dưỡng quan trọng này và những tác dụng đáng kinh ngạc của kẽm đối với cơ thể.

1. Tăng cường Chức năng Hệ Miễn dịch

Kẽm đóng vai trò trung tâm trong hệ thống miễn dịch, ảnh hưởng đến cả miễn dịch bẩm sinh và thích ứng. Thiếu kẽm có thể làm suy yếu khả năng chống lại nhiễm trùng và kéo dài thời gian phục hồi.

Hệ miễn dịch là tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus và nấm. Kẽm tham gia vào nhiều khía cạnh của chức năng miễn dịch, từ phát triển các tế bào miễn dịch đến điều hòa phản ứng viêm.

Kẽm đặc biệt cần thiết cho sự phát triển và hoạt động của các tế bào T và tế bào B - những thành phần quan trọng của hệ miễn dịch thích ứng. Ngoài ra, kẽm còn tham gia vào quá trình sản xuất cytokine, điều hòa phản ứng viêm và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương oxy hóa.

Các nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh hiệu quả của kẽm trong việc giảm nguy cơ nhiễm trùng. Một tổng quan hệ thống và phân tích trên Tạp chí The American Journal of Clinical Nutrition đã chỉ ra rằng việc bổ sung kẽm có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh tiêu chảy ở trẻ em khoảng 13% và giảm tỷ lệ mắc bệnh viêm phổi khoảng 19%. 

Một nghiên cứu khác của Hemilä, H. (2017) cho thấy bổ sung kẽm có thể rút ngắn thời gian bị cảm lạnh thông thường khoảng 33%, minh chứng cho vai trò quan trọng của kẽm trong tăng cường khả năng miễn dịch.

Bạn có biết kẽm còn đóng vai trò quan trọng như thế nào trong sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể, đặc biệt ở trẻ em?

2. Hỗ Trợ Tăng Trưởng Và Phát Triển Cơ Thể

Kẽm là yếu tố quan trọng trong quá trình tăng trưởng và phát triển ở trẻ em. Thiếu kẽm có thể dẫn đến chậm tăng trưởng và ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức.

Giai đoạn tăng trưởng và phát triển, đặc biệt là ở trẻ em, đòi hỏi sự tham gia của nhiều quá trình sinh hóa phức tạp. Kẽm đóng vai trò thiết yếu trong các quá trình này, từ tổng hợp DNA và protein đến phân chia tế bào.

Kẽm là hợp chất cần thiết cho hoạt động của hơn 300 enzyme tham gia vào các quá trình sinh học quan trọng, bao gồm tổng hợp DNA, RNA và protein, rất cần thiết cho sự phân chia và tăng trưởng tế bào. Thiếu kẽm có thể làm gián đoạn các quá trình này, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến sự tăng trưởng và phát triển.

Đặc biệt ở trẻ em, thiếu kẽm có thể dẫn đến chậm tăng trưởng, chậm phát triển và dậy thì muộn. Nghiên cứu của Brown và cộng sự đã chứng minh rằng bổ sung kẽm có thể cải thiện đáng kể các chỉ số tăng trưởng ở trẻ em, bao gồm cả chiều cao và cân nặng.

Ngoài tác động đến sự tăng trưởng thể chất, kẽm còn ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thần kinh và chức năng nhận thức. Thiếu kẽm trong giai đoạn phát triển quan trọng có thể dẫn đến những tác động lâu dài đến chức năng nhận thức và hành vi.

Bổ sung kẽm giúp bé tăng cường khả năng tập trung và ghi nhớ

Sau khi đã hiểu rõ tầm quan trọng của kẽm đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, nhiều phụ huynh băn khoăn không biết nên lựa chọn sản phẩm nào phù hợp nhất với con mình. Khám phá ngay: "Top 5 Sản Phẩm Bổ Sung Kẽm Cho Trẻ Được Nhiều Phụ Huynh Tin Dùng.

Không chỉ hỗ trợ miễn dịch và tăng trưởng, liệu kẽm có ảnh hưởng đến vẻ đẹp bên ngoài như da, tóc và móng của chúng ta không?

3. Duy Trì Sức Khỏe Của Da, Tóc, Móng

Kẽm tham gia vào quá trình tổng hợp collagen và protein cấu trúc thiết yếu cho da, giúp duy trì độ đàn hồi, ngăn ngừa lão hóa sớm, đồng thời bảo vệ da khỏi tác động của các gốc tự do gây hại.

Đặc biệt, kẽm đóng vai trò quan trọng trong quá trình làm lành vết thương, từ việc sửa chữa tế bào da đến ngăn ngừa nhiễm trùng. Ngoài ra, kẽm còn điều hòa lượng bã nhờn, giúp ngăn ngừa mụn trứng cá và các vấn đề da liên quan.

Đối với tóc, kẽm thiết yếu trong quá trình tổng hợp keratin - protein chính cấu thành nên sợi tóc, giúp thúc đẩy quá trình mọc tóc, tăng độ dày và cải thiện chất lượng tóc. Thiếu hụt kẽm thường biểu hiện rõ nét qua tình trạng rụng tóc lan tỏa, một dấu hiệu cảnh báo sớm về mất cân bằng dinh dưỡng.

Đối với móng, kẽm xúc tác cho các enzyme cần thiết cho sự phát triển và duy trì cấu trúc móng khỏe mạnh; khi thiếu kẽm, móng dễ bị yếu, giòn, xuất hiện các rãnh ngang hoặc bị nứt.

Nhưng bạn đã biết kẽm còn có tác động sâu sắc đến chức năng sinh sản của cả nam và nữ giới như thế nào chưa?

4. Hỗ Trợ Chức Năng Sinh Sản

Kẽm đóng một vai trò không thể thiếu trong sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ giới, đặc biệt trong giai đoạn chuẩn bị mang thai. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh mối liên hệ chặt chẽ giữa kẽm và chức năng sinh sản.

4.1. Kẽm Với Sức khoẻ Sinh Sản Nam Giới

Ở nam giới, kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mức testosterone và sức khỏe tinh trùng. Tinh hoàn chứa hàm lượng kẽm cao nhất trong các mô của cơ thể, phản ánh tầm quan trọng của kẽm đối với sức khoẻ sinh sản ở nam giới.

Các bằng chứng khoa học đã khẳng định vai trò không thể thay thế của kẽm đối với khả năng sinh sản nam. Một phân tích tổng hợp cho thấy việc bổ sung kẽm có thể cải thiện đáng kể số lượng tinh trùng, khả năng di chuyển và hình thái của tinh trùng ở nam giới vô sinh có nồng độ kẽm thấp.

Nghiên cứu của Fallah và cộng sự (2018) đã cho thấy kẽm là yếu tố thiết yếu cho khả năng sinh sản nam giới và việc bổ sung kẽm có thể là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả cho nam giới đang gặp vấn đề về khả năng sinh sản.

4.2. Kẽm Với Sức khoẻ Sinh Sản Nữ Giới

Ở nữ giới, kẽm tham gia vào nhiều khía cạnh của sinh sản, bao gồm sự phát triển của tế bào trứng và điều hòa hormone. Nồng độ kẽm thích hợp là cần thiết cho sự trưởng thành bình thường của nang trứng và quá trình rụng trứng.

Đặc biệt trong thai kỳ, kẽm đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi. Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa tình trạng thiếu kẽm ở phụ nữ mang thai và các biến chứng thai kỳ như tăng nguy cơ sinh non và nhẹ cân.

Kẽm là vi chất thiết yếu cho một thai kỳ khỏe mạnh và sự phát triển toàn diện của thai nhi

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị bổ sung kẽm cho phụ nữ mang thai ở những khu vực có tỷ lệ thiếu kẽm cao để giảm nguy cơ sinh non. Nghiên cứu của Ota, E., và cộng sự (2015) cho thấy bổ sung kẽm trong thai kỳ có thể làm giảm 14% nguy cơ sinh non.

Ngoài những vai trò quan trọng kể trên, liệu kẽm có tác động gì đến hệ tiêu hóa của cơ thể?

5. Cải Thiện Chức Năng Tiêu Hóa Và Hấp Thu Dinh Dưỡng

Kẽm đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn và hấp thu dinh dưỡng thông qua nhiều cơ chế phức tạp trong cơ thể. Là một khoáng chất vi lượng thiết yếu, kẽm tham gia vào hơn 300 phản ứng enzyme, nhiều phản ứng trong số đó liên quan trực tiếp đến hệ tiêu hóa.

5.1. Kích thích vị giác và tăng cường cảm giác ngon miệng

Kẽm kích thích vị giác bằng cách duy trì cấu trúc và chức năng của các nụ vị giác trên lưỡi, giúp truyền tín hiệu vị giác đến não, từ đó tăng cảm giác ngon miệng và kích thích sự thèm ăn. Khi thiếu kẽm, các nụ vị giác có thể bị suy giảm chức năng, dẫn đến tình trạng giảm cảm nhận vị và chán ăn, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tiêu hóa ngay từ bước đầu tiên.

5.2. Cải thiện tình trạng tiêu chảy, đặc biệt ở trẻ em

Kẽm giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy, đặc biệt ở trẻ em, thông qua việc tăng cường hệ miễn dịch đường ruột và bảo vệ niêm mạc ruột khỏi tổn thương do vi khuẩn gây bệnh. Kẽm thúc đẩy quá trình phục hồi tế bào niêm mạc ruột bị tổn thương, đồng thời tăng cường chức năng hàng rào bảo vệ của ruột và điều hòa sự bài tiết và hấp thu chất lỏng ở ruột.

Một phân tích tổng hợp trên tạp chí The Lancet đã chứng minh rằng việc bổ sung kẽm giúp giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của tiêu chảy rẻ em, đặc biệt trong các trường hợp tiêu chảy cấp tính.

Khoáng chất này còn duy trì tính toàn vẹn của niêm mạc đường tiêu hóa thông qua việc tăng cường quá trình tái tạo tế bào niêm mạc ruột, điều hòa tiết enzyme tiêu hóa từ tụy và các tuyến tiêu hóa khác, đồng thời tham gia vào quá trình hấp thu các vi chất dinh dưỡng quan trọng khác như sắt, canxi và vitamin A.

Bạn đã hiểu tầm quan trọng của kẽm nhưng vẫn còn băn khoăn về cách bổ sung hiệu quả? Khám phá ngay "Hướng Dẫn Bổ Sung Kẽm Hiệu Quả Cho Người Trưởng Thành" để tìm hiểu các phương pháp tối ưu nhất giúp cơ thể hấp thu và tận dụng tối đa lợi ích từ vi chất dinh dưỡng thiết yếu này.

6. Kết Luận

Kẽm đóng vai trò thiết yếu trong nhiều chức năng cơ thể, từ tăng cường hệ miễn dịch đến hỗ trợ tăng trưởng và phát triển. Khoáng chất này không chỉ bảo vệ, duy trì sức khỏe của da, tóc, móng mà còn đảm bảo chức năng sinh sản tối ưu ở cả nam và nữ giới. Việc duy trì mức kẽm đầy đủ còn giúp cải thiện hệ tiêu hóa thông qua kích thích vị giác và phòng ngừa các vấn đề như tiêu chảy, đặc biệt ở trẻ em. Với những lợi ích toàn diện đã được khoa học chứng minh, việc bổ sung kẽm một cách hợp lý là biện pháp thiết thực giúp nâng cao sức khỏe tổng thể và phòng ngừa nhiều bệnh lý.

Tài Liệu Tham Khảo

[1] Shankar, A. H., & Prasad, A. S. (1998). Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. The American Journal of Clinical Nutrition, 68(2 Suppl), 447S–463S.

[2] Hemilä, H. (2017). Zinc lozenges and the common cold: a meta-analysis comparing zinc acetate and zinc gluconate, and assessing the clinical importance of zinc dosage. Journal of the Royal Society of Medicine Open, 8(5), 2054270417694291.

[3] Prasad, A. S. (2008). Zinc in human health: effect of zinc on immune cells. Molecular Medicine, 14(5-6), 353–357.

[4] Maret, W., & Sandstead, H. H. (2006). Zinc requirements and the risks and benefits of zinc supplementation. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology, 20(1), 3–18.

[5] King, J. C., Brown, K. H., & Gibson, R. S. (Eds.). (2016). International Zinc Nutrition Consultative Group (IZiNCG) technical document #1. Assessment of the risk of zinc deficiency in populations and options for its control. Food and Nutrition Bulletin, 37(2_suppl), S3-S21.

[6] Brown, K. H., Peerson, J. M., Rivera, J., & Allen, L. H. (2002). Effect of supplemental zinc on the growth and serum zinc concentrations of prepubertal children: a meta-analysis of randomized controlled trials. The American Journal of Clinical Nutrition, 75(6), 1062–1071.

[7] Prasad, A. S., Mantzoros, C. S., Beck, F. W., Hess, J. W., & Kaplan, J. (1996). Zinc status and serum testosterone levels of healthy adults. Nutrition, 12(5), 344–348.

Fallah, A., Azimi, M., & Kargar, H. (2018). Zinc is an Essential Element for Male Fertility: A Review of Roles in Men's Health, Germination, Sperm Quality, and Fertilization. Journal of Reproduction & Infertility, 19(2), 69–81.

[8] Garner, T. B. (1993). Endocrine consequences of malnutrition. Postgraduate Medical Journal, 69(808), 100–109.

[9] World Health Organization. (2015). Guideline: Zinc supplementation in pregnancy. WHO.

[10] Ota, E., Mori, R., Middleton, P., Tobe-Gai, R., Mahomed, K., Miyazaki, C., & Bhutta, Z. A. (2015). Zinc supplementation for improving pregnancy and infant outcome. Cochrane Database of Systematic Reviews, (2), CD000230.