Mở 10 phân là gì? Dấu hiệu và các giai đoạn chuyển dạ mẹ cần biết

Việc sinh con là một hành trình đặc biệt của mỗi người mẹ, và "mở 10 phân" là cụm từ quen thuộc mà hầu hết các mẹ bầu đều nghe đến. Nhưng liệu bạn đã thực sự hiểu rõ về quá trình này? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về hành trình chuyển dạ và những điều cần biết về mở 10 phân để chuẩn bị tốt nhất cho ngày vượt cạn.

1. Mở 10 phân là gì?

Theo các chuyên gia sản khoa, mở 10 phân là thuật ngữ chỉ tình trạng cổ tử cung giãn nở đến mức tối đa (khoảng 10cm) để chuẩn bị cho em bé chào đời [1]. Đây là một quá trình tự nhiên, trong đó cổ tử cung dần dần mềm hóa, ngắn lại và giãn rộng ra để tạo đường cho thai nhi di chuyển qua kênh sinh.

Thú vị thay, quá trình này giống như "một cánh cửa kỳ diệu" của cơ thể - từ một lỗ nhỏ chỉ vài milimet, cổ tử cung có khả năng giãn rộng đến 10cm, tương đương với đường kính của một quả bưởi nhỏ [2].

2. Các giai đoạn mở cổ tử cung từ 0-10 phân

2.1. Giai đoạn chuyển dạ sớm (1-3cm)

Trong giai đoạn đầu tiên này, cổ tử cung bắt đầu có những thay đổi quan trọng:

• Độ mở: 1-3cm
• Thời gian: Kéo dài 8-12 giờ
• Đặc điểm:
  • Các cơn co thắt nhẹ, không đều
  • Khoảng cách giữa các cơn: 5-30 phút
  • Thời gian mỗi cơn: 30-45 giây [3]

2.2. Giai đoạn chuyển dạ tích cực (3-7cm)

Đây là giai đoạn then chốt với những thay đổi rõ rệt:

• Độ mở: 3-7cm
• Thời gian: 3-5 giờ
• Đặc điểm:
  • Cơn co thắt mạnh và đều đặn hơn
  • Khoảng cách giữa các cơn: 3-5 phút
  • Thời gian mỗi cơn: 45-60 giây [1]

2.3. Giai đoạn chuyển tiếp (7-10cm)

Giai đoạn cuối cùng và quyết định:

• Độ mở: 7-10cm
• Thời gian: 30 phút đến 2 giờ
• Đặc điểm:
  • Cơn co dồn dập và mạnh nhất
  • Khoảng cách giữa các cơn: 30 giây - 2 phút
  • Thời gian mỗi cơn: 60-90 giây [2]

3. Dấu hiệu nhận biết cổ tử cung đang mở

3.1. Các cơn co thắt

• Đều đặn và có quy luật
• Tăng dần về cường độ
• Không giảm khi thay đổi tư thế [4]

3.2. Dấu hiệu show hồng

• Ra dịch nhầy lẫn máu
• Màu hồng hoặc nâu nhạt
• Thường xuất hiện khi cổ tử cung bắt đầu mở [1]

3.3. Đau lưng và vùng chậu

• Đau âm ỉ vùng thắt lưng
• Cảm giác tức nặng vùng xương chậu
• Có thể kèm theo chuột rút [2]

4. Những điều mẹ cần biết về mở 10 phân

4.1. Thời gian trung bình

• Con so: 12-24 giờ
• Con rạ: 8-10 giờ
• Thời gian có thể thay đổi tùy cơ địa mỗi người [3]

4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ mở

• Tuổi mẹ
• Số lần sinh
• Cơ địa và thể trạng
• Kích thước thai nhi
• Tâm lý và sự chuẩn bị của mẹ [4]

5. Làm gì để giúp cổ tử cung mở nhanh hơn?

5.1. Vận động phù hợp

• Đi bộ nhẹ nhàng
• Thay đổi tư thế thường xuyên
• Tập các bài tập khung chậu [1]

5.2. Dinh dưỡng hỗ trợ

• Uống đủ nước
• Ăn nhẹ để duy trì năng lượng
• Bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng [2]

6. Các biến chứng cần lưu ý

6.1. Dấu hiệu bất thường

• Chuyển dạ kéo dài
• Cơn co bất thường
• Ra máu nhiều
• Thai nhi có dấu hiệu suy thai [3]

6.2. Khi nào cần gặp bác sĩ gấp

• Đau bụng dữ dội bất thường
• Chảy máu nhiều
• Cơn co dồn dập không ngừng
• Thai máy giảm rõ rệt [4]

7. Câu hỏi thường gặp

Mở 10 phân có đau không?

Mức độ đau khác nhau tùy từng người, nhưng đây là quá trình tự nhiên và cơ thể sẽ tiết ra endorphin - hormone giảm đau tự nhiên để giúp mẹ vượt qua [1].

Mất bao lâu từ 5 phân lên 10 phân?

Thông thường mất khoảng 2-4 giờ, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như số lần sinh, cơ địa của mẹ và kích thước thai nhi [2].

Có thể sinh thường khi chưa mở 10 phân không?

Theo The American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) và nhiều nghiên cứu lâm sàng, không nên rặn sinh khi cổ tử cung chưa mở hoàn toàn (10cm) vì các lý do sau:

• Tăng nguy cơ tổn thương cổ tử cung và âm đạo [5]
• Có thể gây phù nề cổ tử cung, làm chậm quá trình chuyển dạ [6]
• Tăng khả năng mệt mỏi cho sản phụ, ảnh hưởng đến giai đoạn rặn đẻ chính thức [7]
• Tăng nguy cơ can thiệp y khoa không cần thiết [8]

Các chuyên gia từ WHO khuyến cáo chỉ nên bắt đầu rặn khi:

• Cổ tử cung đã mở hoàn toàn (10cm)
• Sản phụ cảm thấy urge to push (nhu cầu rặn tự nhiên)
• Đầu thai nhi đã xuống thấp trong khung chậu [9]

Chuẩn bị cho ngày vượt cạn

Hiểu rõ về quá trình mở 10 phân là điều quan trọng, nhưng việc chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho mẹ và bé trước ngày sinh cũng không kém phần thiết yếu. Để không bỡ ngỡ và quên thiếu đồ trong ngày quan trọng, mời bạn tham khảo bài viết: [2024] Cần chuẩn bị đồ đi sinh cho mẹ và bé sao cho đầy đủ nhất? (Có checklist cụ thể). Bài viết sẽ giúp bạn có một danh sách chi tiết và đầy đủ nhất về những vật dụng cần thiết cho cả mẹ và bé trong suốt quá trình nằm viện.

Tài liệu tham khảo:

[1] Bệnh viện Tâm Anh, "Các giai đoạn chuyển dạ khi sinh", 2021 

[2] AFmaily, "Mẹ nào cũng nói mở 10 phân sẽ đẻ nhưng không phải ai cũng biết mở 10 phân là như thế nào", 2019 

[3] Bệnh viện Thủ Đức, "Tử cung mở khi chuyển dạ: Dấu hiệu nhận biết và những lưu ý", 2023 

[4] Long Châu, "Cổ tử cung mở bao nhiêu thì sinh em bé dễ dàng nhất?", 2020 [

5] ACOG Practice Bulletin No. 165: Prevention and Management of Obstetric Lacerations at Vaginal Delivery, American College of Obstetricians and Gynecologists, 2023 

[6] "Management of the second stage of labor", UpToDate, 2024 

[7] World Health Organization, "WHO recommendations: intrapartum care for a positive childbirth experience", 2018 

[8] Roberts, J. E. "The 'Push' for Evidence: Management of the Second Stage", Journal of Midwifery & Women's Health, 2022 [9] World Health Organization, "WHO Labour Care Guide: User's Manual", 2023